Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014

Για τις άγνωστες λέξεις και τα σκουριασμένα νοήματα

Μετά από επίμονη μελέτη ενός μήνα ολοκλήρωσα την προσεκτική ανάγνωση της "Εκλογής έργων" του Συκουτρή (Εκδ. Κάκτος, 1997) - 920 σελίδων σε γλώσσα καθαρεύουσα.

Συνειδητοποιώ πόσο φτωχοί έχουμε γίνει όχι λεξιλογικά, αλλά εννοιολογικά.
Σημείωνα λέξεις που μου ήταν μέχρι τώρα άγνωστες, όσο αυτονόητο και να είναι το νόημά τους. Επαναλαμβάνω: πόσο φτωχοί έχουμε γίνει...
Η χρήση των λέξεων δεν αποτελεί μια διαδικασία επίδειξης της ευρυμάθειάς μας, ένας διαγωνισμός εκζήτησης, αλλά μια έκφραση πλούτου νοημάτων και ιδεών.

Παρουσιάζω μια σειρά λέξεων αυτονόητων και σπανίως χρησιμοποιούμενων που μου έκαναν εντύπωση (επαναλαμβάνομαι εσκεμμένα):

αροτριώνω
αυτοκολακεία
απειροκακός
αφιλόδοξος
αφιλαυτότερος
ανελλήνιστος
άναγνος
ασύντριπτος
ανεπίγνωστος
αγαπίζω
ανέστιος
αδάκρυτος
αυτοπροαίρετος
απρομάντευτος
ανοικτιρμοσύνη
αστόχημα
αυθιγενές
ακήρατος
ανοητεύματα
αλωτό
αθανατίζειν
γκρεμιστής
δημοκόπος
δυσαπόκτητο
εγκατοπτρίζομαι
ευκοσμία
κοινόλεκτα
μεγαλοκίνδυνος
ουρανογείτων
πλουτοδότης
πρόσκτημα
πλατυρρημοσύνη
ωραιοθάνατος

Για τη σημερινή αναφορά (ας την αποκαλέσουμε και "ανάρτηση"), δεν εφορμώ από την "εκζητημένη λεξιθηρία των θορυβότιτλων άρθρων" που πολιορκούν οι γλωσσοκάπηλοι, αλλά από τη δίψα για το Ωραίο ως αποτέλεσμα της Ώρας, της καταλληλότητας της άγιας στιγμής που μας πλουταίνει.
Ενάντια λοιπόν στον "ανερμάτιστο δημοσιογραφισμό" και υπέρ μιας πνευματικότητας που δεν προορίζεται να παραμένει κλεισμένη σε σκονισμένα συρτάρια στεγνών "ιδιοκτητών", σας παραδίδω αυτά που με συγκίνησαν, τα νοήματα φυσικά, και όχι τις λέξεις καθεαυτές.

Καλή εβδομάδα σε όλους.

ΥΓ
Μια παλιά, αλλά παντοτινή μου αγάπη:
Τα α-δέλφια και τα δελφ-ίνια έχουν κοινή τη μήτρα (=δέλφυς) που τα γέννησε.
(τα δελφίνια είναι τα παιδιά της θάλασσας σύμφωνα με τη μυθολογία)


10 σχόλια:

  1. Έπρεπε να βάλεις να γράψουμε άσκηση. Ο καθένας μια πρόταση που να περιέχει μια από τις παραπάνω λέξεις. Ή να βρούμε προτάσεις που τις περιέχουν. Όπως:

    Κατήντησα σχεδόν ανέστιος και πένης.
    Aυτή η μοιραία πόλις, η Aντιόχεια
    όλα τα χρήματά μου τάφαγε:
    αυτή η μοιραία με τον δαπανηρό της βίο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Τσαλαπετεινέ, άριστη η ιδέα σου.
      να βλέπουν οι ανελλήνιστοι τα αστοχήματά τους, και να αντιλαμβάνονται πόσο ανεπίγνωστα αλωτοί καθίστανται.
      Αντίθετα, εμείς που ξεσκεπάζουμε τα ανοητεύματά τους και αγαπίζουμε την πλουτοδότρα γλώσσα μας χωρίς να είμαστε ενδεείς οιασδήποτε αυτοκολακίας, απολαμβάνουμε τα μεστά της νοήματα ευδαίμονες. Αφήνουμε αυτοπροαίρετα οπίσω μας τα κοινόλεκτα εγκατοπτρίζοντας την ευκοσμία σε κάθε πρόσκτημά μας...

      Διαγραφή
  2. Αν γουστάρω κάτι με τους αρχιτέκτονες είναι που πιανόμαστε με τα πάντα :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ! όντως έχουμε γίνει φτωχοί... και φυσικά αμέσως μου ρθε να τραγουδάω τις λέξεις (κλικ https://www.youtube.com/watch?v=kEQXPNPOXbs) και καπάκι το μπ3... "Και γελάει μαζί σου που όλο ξενυχτάς
    και καινούργια στέκια φτιάχνεις για να πας
    και καινούργιες λέξεις
    ενώ θες να πεις
    Σ’ αγαπώ σαλαλλαα" http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=details&song_id=8864
    (όπως πάντα τα τραγούδια έρχονται συνειρμικά και ξεφεύγουν απ το θέμα τις ανάρτησης )

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Εύγε φίλε μου! Ένας λόγος ακόμη που σε αγαπώ, εκτιμώ και θαυμάζω. Καλή σου ημέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εστω και μετά από τόσες μέρες, καλημέρα, καλη μας εβδομάδα!
      Με τιμά το σχόλιο.

      Διαγραφή